آزمایش خون یا شمارش کامل سلولهای خون (CBC) گروهی از آزمایش‌‌ها را در بر می‌گیرد که سلولهای موجود در گردش خون را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، از جمله این سلولها می‌توان به گلبولهای قرمز (RBCs)، گلبولهای سفید (WBCs) و پلاکتها (PLT) اشاره کرد. بررسی این سلولها به طور کل سلامت فرد را ارزیابی کرده و انواع بیماریها و شرایطی مانند عفونت، کم خونی و لوسمی را شناسایی می‌کند.
سلولهای خونی در درجه اول در مغز استخوان تولید و بالغ می‌شوند و به صورت طبیعی، در صورت نیاز در جریان خون آزاد می‌شوند. سه نوع سلولی که در آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی مورد بررسی قرار می‌گیرند در زیر معرفی می‌شوند:
گلبولهای قرمز خون
گلبولهای قرمز (Red Blood Cell) که به آن RBC نیز گفته می‌شود، در مغز استخوان تولید می‌شود و هنگام بالغ شدن، وارد جریان خون می‌شوند. آن‌ها حاوی هموگلوبین هستند، هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را به سراسر بدن منتقل کرده و دی اکسید کربن را از بافتها به ریه انتقال می‌دهد. طول عمر طبیعی یک گلبول قرمز ۱۲۰ روز است؛ از این رو، مغز استخوان باید به طور مداوم گلبولهای قرمز جدید را تولید کند تا جایگزین گلبولهای قرمز فرسوده و تخریب شده شوند. برخی از موقعیت‌ها علاوه بر شرایطی که ممکن است منجر به خونریزی قابل توجه شود، بر تولید گلبولهای قرمز جدید و یا طول عمر آن‌ها تأثیر می‌گذارند.
گلبولهای قرمز به طور معمول از نظر اندازه و شکل یکنواخت هستند، اما ظاهر آن‌ها می‌تواند تحت تأثیر شرایط مختلفی از جمله کمبود ویتامین B12، فولات و کمبود آهن باشد. نمونه‌ای از یک بیماری شایع که روی گلبولهای قرمز اثر می‌گذارد، کم خونی است که از تعداد کم گلبولهای قرمز و هموگلوبین ناشی می‌شود. بیماریهای مختلفی می‌توانند به کم خونی منجر شوند، بنابراین اغلب برای تعیین علت دقیق کم خونی انجام آزمایشهای تکمیلی لازم است.
گلبولهای سفید خون
گلبولهای سفید (white blood cell) یا لکوسیت‌‌ها که (wbc) نیز نامیده می‌شوند، سلول‌‌هایی هستند که در خون، سیستم لنفاوی و بافتها وجود دارند و بخش مهمی از سیستم ایمنی طبیعی بدن به شمار می‌آیند. این سلولها به محافظت در برابر عفونتها کمک می‌کنند و همچنین در التهاب و واکنش‌‌های آلرژیک نقش دارند. پنج نوع مختلف گلبولهای سفید وجود دارد و هر یک عملکرد متفاوتی دارند. انواع این سلولها شامل «نوتروفیلها» (neutrophils)، «لنفوسیتها» (lymphocytes)، «بازوفیلها» (basophils)، «ائوزینوفیلها» (eosinophils) و «مونوسیتها» (monocytes) هستند.
گلبولهای سفید با تعداد نسبتاً پایداری در خون وجود دارند؛ با این وجود، ممکن است این تعداد بسته به شرایطی که در بدن اتفاق می‌افتد، به طور موقت بیشتر یا کمتر شوند. به عنوان مثال، یک وجود یک باکتری بیماری‌زا در بدن می‌تواند مغز استخوان شما را تحریک کند تا تعداد بیشتری نوتروفیل را برای مقابله با عفونت باکتریایی تولید کند. در شرایط بروز آلرژی در بدن، تعداد ائوزینوفیلها افزایش می‌یابد. وجود عفونتهای ویروسی ممکن است با افزایش تعداد لنفوسیتها مشخص شود. در برخی از بیماریها مانند سرطان خون، گلبولهای سفید غیرطبیعی (نابالغ یا بالغ) ممکن است به سرعت تکثیر شوند، در سرطان‌های خون معروف به لوسمی یا لوکمیا این اتفاق رخ می‌دهد.
پلاکتها
پلاکتها (Platelets) که به آن «ترومبوسیت‌‌ها» (thrombocytes) نیز می‌گویند، در واقع قطعات ریز سلول هستند که در خون گردش می‌کنند و برای لخته شدن خون طبیعی ضروری هستند. هنگامی که جراحتی در بدن به وجود می‌آید و خونریزی شروع می‌شود، پلاکتها با پیوستن به محل آسیب و تجمع در کنار یکدیگر، خونریزی را متوقف کرده و به کمک سایر فاکتورهای خونی پلاک‌های لخته تشکیل می‌دهند. آن‌ها همچنین سیگنال‌‌های شیمیایی آزاد می‌کنند که باعث جمع شدن پلاکتهای اضافی در محل جراحت می‌شوند و در نهایت بخشی از لخته خون پایدار در محل آسیب قرار می‌گیرند تا زمانی که جراحت بهبود یابد.
اگر فرد به اختلال یا بیماری مبتلا باشد که باعث کاهش پلاکتها (ترومبوسیتوپنی) یا اختلال در عملکرد پلاکتها در خون می‌شود، ممکن است در معرض خطر خونریزی و کبودی بیش از حد قرار گیرد. از سویی دیگر، افزایش بیش از حد پلاکتها که به آن «ترومبوسیتوز» (Thrombocytopenia) می‌تواند باعث لخته شدن بیش از حد خون شود.
چه پارامترهایی در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرند؟
تست شمارش کامل سلولهای خونی معمولاً با استفاده از یک دستگاه آمایشگاهی خودکار انجام می‌شود که پارامتر‌های مختلفی از جمله شمارش سلولی و ویژگی‌‌های فیزیکی برخی از سلولها را اندازه گیری می‌کند. CBC استاندارد شامل:
آزمایش گلبولهای قرمز (RBC):
- تعداد گلبولهای قرمز (RBC): تعداد واقعی گلبولهای قرمز در نمونه خون تعیین می‌شود.
- هموگلوبین (Hb): میزان کل پروتئین حامل اکسیژن در خون را اندازه گیری می‌شود که به طور کلی تعداد گلبولهای قرمز خون را به نمایش می‌گذارد.
- هماتوکریت (Hct): این پارامتر، درصد کل حجم خون را که از گلبولهای قرمز تشکیل شده است، اندازه‌گیری می‌کند.
- شاخص‌‌های
گلبولهای قرمز اطلاعاتی در مورد خصوصیات فیزیکی این گلبول‌ها ارائه می‌دهند:
- متوسط حجم سلول (MCV) اندازه گیری اندازه متوسط گلبولهای قرمز خون شما است.
- میانگین پروتئین هموگلوبین (MCH) اندازه گیری میانگین مقدار هموگلوبین در گلبولهای قرمز خون را تعیین می‌کنند که شاخصی برای غلظت خون به شمار می‌آید.
- میانگین غلظت هموگلوبین بدن (MCHC) اندازه‌گیری میانگین غلظت هموگلوبین در گلبولهای قرمز خون را نشان می‌دهد.
- دامنه توزیع سلولهای قرمز (RDW) میزان یا گستره توزیع گلبولهای قرمز را بیان می‌کند. در واقع این پارامتر گلبولهای قرمز را از نظر حجم و اندازه بررسی می‌کند و تشابه آن‌ها را به نمایش می‌گذارد.
- شمارش رتیکولوسیتها (Retic Count): در این تست همچنین ممکن است تعداد رتیکولوسیتها نیز تعیین شود. رتیکولوسیتها گلبولهای قرمز نارس هستند. این یک اندازه گیری از تعداد مطلق یا درصد گلبولهای قرمز تازه آزاد شده در نمونه خون است.
آزمایش گلبولهای سفید (WBC):
- تعداد گلبولهای سفید (WBC): تعداد کل گلبولهای سفید موجود در نمونه خون را مشخص می‌کند.
- تست گلبولهای سفید افتراقی (White blood cell differential): این تست ممکن است به عنوان بخشی از CBC گنجانده شود یا اگر تعداد WBC از محدود طبیعی انحراف زیادی داشته باشد، ممکن است به صورت جداگانه بعد از آزمایش انجام شود. آزمایش شمارش افتراقی گلبولهای سفید تعداد پنج نوع گلبول سفید موجود در خون (نوتروفیلها، لنفوسیتها، مونوسیتها، ائوزینوفیلها و بازوفیلها) را شناسایی و شمارش می‌کند. تعداد هر کدام از گلبولهای سفید می‌تواند به صورت عددی یا درصدی بیان شود.
آزمایش پلاکت:
- شمارش پلاکتها: تعداد پلاکتها در نمونه خون را تعیین می‌کند.
- متوسط حجم پلاکت (MPV): این اندازه گیری از اندازه متوسط پلاکتها را مشخص می‌کند.
- دامنه توزیع پلاکت (PDW): این پارامتر نشان دهنده یکنواختی اندازه پلاکتهای خون است.
تمام نتایج CBC اگر خارج از بازه‌‌های مرجع تعیین شده باشد، ممکن است به دلیل وجود بیاری یا اختلالی در بدن ایجاد شود. به طور معمول آزمایشهای دیگری برای تعیین علت نتایج غیرطبیعی خون انجام می‌شود. برای این منظور، اغلب یک اسمیر خون با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد و یک متخصص آزمایشگاه ظاهر و ویژگی‌‌های فیزیکی سلولهای خونی مانند اندازه، شکل و رنگ را ارزیابی می‌کند و وجود هرگونه ناهنجاری را مورد بررسی قرار می‌دهند. این اطلاعات به پزشک معالجه سرنخ‌‌های بیشتری راجع به علت نتایج غیرطبیعی CBC می‌دهد.
چگونه از یک آزمایش خون استفاده می‌شود؟
شمارش کامل خون اغلب به عنوان یک آزمایش غربالگری گسترده برای تعیین وضعیت سلامت عمو‌می فرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کل این آزمایش خون در مورد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- نتایج این آزمایش برای شناسایی طیف گسترده‌ای از ناهنجاری‌ها و بیماریها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- در تشخیص برخی از بیماریهای خونی مختلفی از جمله کم خونی، عفونت، التهاب، اختلال خونریزی یا لوسمی کاربرد دارد.
- از این آزمایش برای کنترل و نظارت بر وضعیت بیماری یا وضعیت و اثربخشی درمان پس از مشخص شدن بیماری استفاده می‌شود.
- اثرات روش‌های درمانی مانند سیمی درمانی و پرتودرمانی که بر سلولهای خونی تثیر منفی دارند با آزمایش CBC تعیین می‌شود.
چه زمانی نیاز است که یک آزمایش کامل خون انجام داد؟
CBC یک آزمایش بسیار متداول است. گاهی ممکن است پزشک برای انجام یک چکاپ روتین انجام این آزمایش را توصیه کند.
CBC ممکن است هنگامی که بیمار هستید و یا علائم و نشانه‌‌هایی از بیماری خاصی دارید که ممکن است که سلولهای خونی را تحت تأثیر قرار دهد، توسط پزشک انجام گیرد. نمونههایی از این آزمایش ممکن است در شرایطی مانند خستگی یا ضعف شدید، بروز کبودی یا خونریزی مکرر، یا هنگامی که علائمی در بدن وجود دارند که نشان دهنده عفونت یا التهاب هستند، انجام شود.
هنگامی که فرد به بیماری مبتلا است که موجب اثراتی بر سلولهای خونی می‌شود، یک آزمایش CBCبرای بررسی شرایط و روند بیماری انجام می‌شود. به همین ترتیب، اگر فردی مبتلا به بیماری خونی تحت درمان قرار می‌گیرید، ممکن است آزمایش CBC به طور مکرر انجام شود تا مشخص شود آیا درمان مورد استفاده موثر است یا خیر.
برخی از روش‌های درمانی مانند شیمی‌درمانی می‌توانند بر روی سلولهای مغز استخوان تأثیر بگذارند. برخی از داروها می‌توانند تعداد گلبولهای سفید را به طور کلی کاهش دهند. از این رو، با آزمایشهای مکرر و دوره‌ای آزمایش خون پزشک می‌توانند داروها و روش‌های درمان بیماری را کنترل کند.
آزمایش سلولهای قرمز خون (RBC)
در این بخش به بررسی و تفسیر نتایج آزمایش خون گلبولهای قرمز می‌پردازیم. لازم به ذکر است محدوده مرجع ارائه شده در اینجا بیانگر یک دستورالعمل نظری است که نباید برای تفسیر نتایج هر آزمونی استفاده شود. برخی از تغییرات بین این اعداد و محدوده مرجع گزارش شده توسط آزمایشگاه آزمایش گیرنده ممکن است، وجود داشته باشد. محدوده مرجع ذکر شده در اینجا برای بزرگسالان بزرگتر از ۱۸ سال است.
| آزمون | محدوده مرجع | نمونههایی از دلایل نتایج کمتر از محدوده نرمال | نمونههایی از دلایل نتایج بیشتر از حد نرمال |
| تعداد گلبولهای قرمز | واحد متعارف مردان: 4.5-5.9x 106/microliter زنان: 4.1-5.1x 106 microliter واحد SI مردان: 4.5-5.9 x 1012/L زنان: 4.1-5.1 x 1012/L | کمبود گلبول قرمز به عنوان کم خونی شناخته می‌شود: خونریزی حاد یا مزمنتخریب گلبولهای قرمز (به عنوان مثال، کم خونی همولیتیک و غیره)کمبودهای تغذیه‌ای (به عنوان مثال، کمبود آهن، ویتامین B12 یا کمبود فولات) اختلالات یا آسیب مغز استخوان بیماری التهابی مزمنبیماری مزمن کلیوی | ازیاد گلبولهای قرمز به عنوان پلی سیتمی شناخته می‌شود: کم آبیبیماری‌های ریویبیماری‌های کلیه یا تومور کلیه که باعث تولید بیش از حد هورمون اریتروپویتین می‌شود.سیگار کشیدن،زندگی در ارتفاعات، دلایل ژنتیکی (سنجش اکسیژن تغییر یافته، ناهنجاری در انتشار اکسیژن هموگلوبین) پلی سیتمی‌ورا (یک بیماری نادر است) |
| هموگلوبین | واحد متعارف مردان: 14-17.5 g/dl زنان: 12.3-15.3 g/dL واحد SI مردان: 140-175 g/L زنان: 123-153 g/L | کمبود هموگلوبین معمولاً نتایج RBC را منعکس می‌کند. علاوه بر این، اطلاعات اضافی را نیز ارائه می‌دهد | افزایش هموگلوبین اغلب نشان دهنده افزایش گلبولهای قرمز خون است. |
| هماتوکریت | واحد متعارف مردان: 41.5-50.4% زنان: 35.9-44.6% واحد SI مردان: 0.415-0.504 زنان: 0.359-0.446 | کاهش هماتوکریت، نشانه‌ای از کاهش گلبولهای قرمز در خون است. | هماتوکریت زیاد، معمولاً نتایج تعداد گلبولهای قرمز را منعکس می‌کند. شایع‌ترین علت آن کمبود آب بدن است. |
| MCV | واحد متعارف 80-96 micrometer3 واحد SI 80-96 fL | کاهش این پارامتر، نشان می‌دهد RBCها از حد نرمال کوچکتر هستند (میکروسیتیک). این مورد اعلب به دلیل بیماری‌هایی مانند کم خونی فقر آهن یا تالاسمی اتفاق می‌شود. | افزایش MCV نشان می‌دهد که گلبولهای قرمز بزرگتر از حد طبیعی (ماکروسیتیک) هستند، به عنوان مثال در کم خونی ناشی از ویتامین B12 یا کمبود فولات، میلوددیپلازی، بیماری کبد، کم کاری تیروئید این اتفاق رخ می‌دهد. |
| MCH | واحد متعارف 27.5-33.2 pg واحد SI pg27.5-33.2 | این پارامتر نشان دهنده نتایج MCV است. کاهش MCH ناشی از حجم کم گلبولهای قرمز کوچک است. | افزایش MCH نشانه‌ای از افزایش MCV است و در این حالت RBCهای ماکروسیتیک یا بزرگ هستند. |
| MCHC | واحد متعارف 33.4-35.5 g/Dl واحد SI 334-355 g/L | زمانی که MCV کم باشد، این پارامتر هم ممکن است، کاهش یابد. کاهش مقادیر MCHC (هیپوکرومی) در شرایطی مانند کم خونی فقر آهن و تالاسمی مشاهده می‌شود. | افزایش مقادیر MCHC (هایپرکرومی) در شرایطی مشاهده می‌شود که هموگلوبین‌های بیشتری در گلبولهای قرمز خون متمرکز باشد، مانند کم خونی همولیتیک خود ایمنی در بیماران دچار سوختگی و اسفروسیتوز ارثی که یک اختلال مادرزادی نادر است. |
| RDW (همیشه گزارش نمی‌شود) | کاهش RDW نشان می‌دهد که RBC از نظر اندازه یکنواخت است. | افزایش RDW جمعیت ترکیبی از RBCهای کوچک و بزرگ را نشان می‌دهد. RBCهای جوان تمایل به اندازه‌های بزرگتر دارند. به عنوان مثال، در کم خونی فقر آهن یا کم خونی حاد، تنوع زیادی (آنیزوسیتوز) در اندازه گلبول قرمز وجود دارد (همراه با تغییر در شکل) | |
| تعداد رتیکولوسیتها | واحد متعارف
0.5-1.5%
or 25-125 x 103/microliter واحد SI 0.005-0.015 number fraction or 25-125 x 109/L | در کم خونی، کمبود در تعداد رتیکولوسیت وجود دارد که از یک بیماری در تولید گلبولهای قرمز مانند اختلال در مغز استخوان یا آسیب یا کمبود تغذیه‌ای (آهن، B12 یا فولات) ناشی می‌شود. | تعداد بالای رتیکولوسیتها به طور کلی علت محیطی مانند خونریزی یا همولیز یا پاسخ به درمان را نشان می‌دهد. |
آزمایش سلولهای سفید خون (WBC)
در این بخش به بررسی و تفسیر نتایج آزمایش خون گلبولهای سفید می‌پردازیم. لازم به ذکر است محدوده مرجع ارائه شده در اینجا بیانگر یک دستورالعمل نظری است که نباید برای تفسیر نتایج هر آزمونی استفاده شود. برخی از تغییرات بین این اعداد و محدوده مرجع گزارش شده توسط آزمایشگاه آزمایش گیرنده ممکن است، وجود داشته باشد. محدوده مرجع ذکر شده در اینجا برای بزرگسالان بزرگتر از ۱۸ سال است.
| آزمون | محدوده مرجع | نمونههایی از دلایل نتایج کمتر از محدوده نرمال | نمونههایی از دلایل نتایج بیشتر از حد نرمال |
| شمارش گلبولهای سفید | واحد متعارف -11،000 گلبول سفید در هر میکرولیتر واحد SI 4.5-11.0 x 109 در هر لیتر | کمبود گلبولهای سفید به عنوان لکوپنی شناخته می‌شود. اختلالات یا آسیب‌های مغز استخوان، شرایط خود ایمنی، عفونتهای شدید (سپسیس)، لنفوم (یا سرطان‌های دیگری که به مغز استخوان سرایت می‌کند) و کمبود برخی از مواد مغذی در رژیم و بیماریهای سیستم ایمنی بدن (به عنوان مثال HIV / AIDS) موجود کاهش در تعداد گلبولهای سفید می‌شوند. | افزایش گلبولهای قرمز معروف به لکوسیتوز است. عفونت، معمولاً باکتریایی یا ویروسی، التهاب، لوسمی، نئوپلاسم‌‌های میلوپرولیفراتیو، آلرژی، آسم نکروزه بافت (تروما، سوختگی، حمله قلبی) ورزش شدید یا استرس شدید از عوامل بروز این شرایط هستند. |
| شمارش افتراقی گلبولهای سفید | همیشه انجام نمی‌شود و معمولا به عنوان آزمایش تکمیلی CBC انجام می‌شود. | ||
| تعداد مطلق نوتروفیلها یا درصد توتروفیل‌ها | واحد متعارف درصد (میانگین): 56٪ تعداد مطلق (در هر میکرولیتر): 1800-7800 واحد‌های SI میانگین عددی: 0.56 تعداد مطلق X 109 در هر لیتر: 1.8-7.8 | کمبود نوتروفیلها به عنوان نوتروپنی شناخته شده است. عفونت شدید (سپسیس)اختلالات خود ایمنی، کمبود برخی از مواد مغذی در رژیم غذایی، واکنش به برخی از دارو‌های نقص ایمنی، میلوودیسپلازی آسیب مغز استخوان (ناشی از، شیمی درمانی، پرتو درمانی) سرطانی که در مغز استخوان گسترش می‌یابد،نوتروپنی مادرزادی | افزایش بیش از حد نوتروفیلها به عنوان نوتروفیلیا شناخته شده است. عفونتهای حاد باکتریایی، التهاب، تروما، حمله قلبی یا سوختگی، استرس، ورزش سنگین، لوسمی خاصی (به عنوان مثال، لوسمی میلوئید مزمن) سندرم کوشینگ |
| تعداد لنفوسیت‌‌های مطلق، درصد لنفوسیتها | واحد متعارف درصد (میانگین) 34٪ تعداد مطلق (در هر میکرولیتر): 1000-4800 واحد‌های SI میانگین عددی: 34/0 تعداد مطلق X 109 در هر لیتر: 1.0-4.8 | کمبود لنفوسیتها معروف به لنفوسیتوپنی است. اختلالات خود ایمنی (مثلاً لوپوس، آرتریت روماتوئید)، عفونتها (به عنوان مثال، HIV، هپاتیت ویروسی، تب حصبه، آنفلوانزا، Covid-19)، آسیب مغز استخوان (به عنوان مثال، شیمی درمانی، پرتو درمانی)، کورتیکواستروئید‌ها | افزایش لنفوسیتها به عنوان لنفوسیتوز شناخته می‌شود. عفونتهای حاد ویروسی (به عنوان مثال، آبله مرغان، سیتومگالوویروس (CMV)، ویروس اپستین بار (EBV)، تبخال، سرخچه) برخی از عفونتهای باکتریایی (به عنوان مثال، سیاه سرفه، سل (سل)توکسوپلاسموز، اختلال التهابی مزمن (به عنوان مثال، کولیت اولسراتیو)، لوسمی لنفوسیتی، لنفوماسترس حاد |
| تعداد مطلق مونوسیتها، درصد مونوسیتها | واحد متعارف درصد (میانگین) 4٪ تعداد مطلق (در هر میکرولیتر) 0-800 واحد‌های SI میانگین عددی 0.04 تعداد مطلق X 109 در هر لیتر 0-0.80 | معمولاً، یک تعداد کم مونوسیت‌ه اما اگر این کاهش در تهداد در آزمایشهای متوالی تکرار شود می‌تواند نشان دهنده موارد زیر باشد: آسیب یا نارسایی مغز استخوان،لوسمی سلول مویی، کم خونی آپلاستیک | افزایش بیش از مونوسیتها نشان دهنده: عفونتهای مزمن (به عنوان مثال، سل، عفونت قارچی)، عفونت در قلب (اندوکاردیت باکتریایی)، بیماریهای رشته‌های کلاژن (به عنوان مثال، لوپوس، اسکلرودرما، آرتریت روماتوئید، واسکولیت)لوسمی مونوسیتیک یا میلوومونوسیتیک (حاد یا مزمن) |
| تعداد ائوزینوفیل مطلق، درصد ائوزینوفیل | واحد متعارف درصد (میانگین) 2.7٪ تعداد مطلق (در هر میکرولیتر) 0-450 واحد SI میانگین کسر عدد 0.027 تعداد مطلق X 109 در هر لیتر 0-0.45 | تعداد ائوزینوفیلها به طور معمول در خون کم است. کاهش تعداد این گلبولهای سفید معمولاً از نظر پزشکی قابل توجه نیست. | افزایش تعداد ائوزینوفیلها نشانه‌ای از : آسم، آلرژی مانند تب یونجه واکنش به برخی از دارو‌هاعفونت‌‌های انگلی، اختلالات التهابی (بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده)، برخی از سرطان‌ها، مانند برخی لوسمی‌‌های حاد یا مزمن یا لنفوم، بیماری آدیسون، اختلالات بافت همبند |
| تعداد بازوفیل مطلق، درصد بازوفیل | واحد‌های متعارف درصد (میانگین) 0.3٪ تعداد مطلق (در هر میکرولیتر) 0-200 واحد‌های SI میانگین کسر عدد 0.030 تعداد مطلق X 109 در هر لیتر 0-0.20 | تعداد بازوفیلها مانند ائوزینوفیلها، به طور معمول در خون کم هستند. معمولاً از نظر پزشکی قابل توجه نیستند. | افزایش تعداد بازوفیلها نشانه‌ای از: واکنش‌‌های آلرژیک نادر (کهیر، آلرژی غذایی)، التهاب (آرتریت روماتوئید، کولیت اولسراتیو) برخی لوسمی‌‌‌ها |
شمارش پلاکت
در این بخش به بررسی و تفسیر نتایج آزمایش خون پلاکتها می‌پردازیم. لازم به ذکر است محدوده مرجع ارائه شده در اینجا بیانگر یک دستورالعمل نظری است که نباید برای تفسیر نتایج هر آزمونی استفاده شود. برخی از تغییرات بین این اعداد و محدوده مرجع گزارش شده توسط آزمایشگاه آزمایش گیرنده ممکن است، وجود داشته باشد. محدوده مرجع ذکر شده در اینجا برای بزرگسالان بزرگتر از ۱۸ سال است.
| آزمون | محدوده مرجع | نمونههایی از دلایل نتایج کمتر از محدوده نرمال | نمونههایی از دلایل نتایج بیشتر از حد نرمال |
| شمارش پلاکتها | واحد متعارف 150-450 x 103 / میکرولیتر واحد SI 150-450 x 109 / L | کاهش پلاکتها معروف به ترومبوسیتوپنی: عفونت ویروسی (مونونوکلئوز، سرخک، هپاتیت) تب منقوط کوه‌هاى راکىاتو، آنتی بادی پلاکت، تاثیر برخی از داروها (استامینوفن، کینیدین، دارو‌های سولفا) سیروز، اختلالات خود ایمنی (مانند ITP) سپسیس، لوسمی، لنفوم میلوودیسپلازی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی | افزایش پلاکتها معروف به ترومبوسیتوز است که نشان دهنده: سرطان (ریه، دستگاه گوارش، پستان، تخمدان، لنفوم) آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده، لوپوس، نارسایی کمبود آهن، کم خونی همولیتیک، اختلال میلوپرولیفراتیو (به عنوان مثال، ترومبوسیتمی ضروری) |
| MPV | متوسط حجم پلاکتها | MPV اگر کم باشد، کاهش اندازه متوسط پلاکتها را نشان می‌دهد. پلاکتهای مسن‌تر عموماً کوچکتر از پلاکتهای جوان هستند و MPV کم ممکن است به این معنی باشد که یک بیماری در مغز استخوان، بر تولید پلاکتها تأثیر دارد. | MPV بالا نشان دهنده تعداد زیادی پلاکت بزرگتر و جوان در خون است. این امر ممکن است به دلیل سرعت بالای تولید و آزاد شدن پلاکتها در گردش خون باشد. |
| PDW | دامنه توزیع پلاکتها | میزان کم این پارامتر، یکنواختی در اندازه پلاکتها را نشان می‌دهد | افزایش میزان این پارامتر، دامنه تغییر در اندازه پلاکتها را نشان می‌دهد، این ممکن است به معنای وجود اختلالاتی در وضعیت تولید و عملکرد پلاکتها باشد. |
بسیاری از شرایط مختلف می تواند منجر به افزایش یا کاهش جمعیت سلولهای خونی شود. برخی از این شرایط ممکن است نیاز به درمان داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به تنهایی برطرف شوند.
انتقال خون یکی از مواردی است که نتایج CBC را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مقادیر آزمایش خون مرجع طبیعی برای نوزادان و کودکان با بزرگسالان متفاوت است. آزمایشگاه فواصل مرجع را برای گروه‌های سنی مختلف تعیین می کنند و یک پزشک هنگام تفسیر داده‌ها، این موارد را مورد توجه قرار می‌دهد.
چه بیماری‌هایی می توانند در یک آزمایش CBC تشخیص داده شوند؟
آزمایش خون می‌تواند به تشخیص تعدادی از بیماریهای و اختلالات کمک کند. برخی از این بیماریها عبارتند از:
- کم خونی ناشی از علل مختلف
- اختلالات خود ایمنی
- اختلالات مغز استخوان
- کم آبی
- عفونتها
- التهاب
- ناهنجاری‌های هموگلوبین
- سرطان خون
- پلاکتهای کم
- لنفوم
- نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو
- سندرم میلودیسپلاستیک
- بیماری سلول داسی شکل
- تالاسمی
- کمبودهای تغذیه‌ای (به عنوان مثال آهن، B12 یا فولات)
- سرطان‌هایی که در مغز استخوان گسترش یافته است
